واسنجی روابط بارش- جریان رودخانه برای ارزیابی و امکان پیش‌بینی خشکسالی آب‌شناختی در حوضه آبریز کویر لوت (ایران)

خشکسالی‌ آب شناختی با اثرات دوره‌های کمبود بارش(شامل باران، برف و غیره) بر منابع آب‌های سطحی و زیرسطحی(جریان رودخانه، تراز دریاچه و مخازن آب و آب زیرزمینی) در ارتباط می‌باشد. فراوانی و شدت خشکسالی آب‌شناختی اغلب در مقیاس حوضه رودخانه و آبخیز تعریف می‌گردد. شاخص‌ها و روش های گوناگونی برای توصیف خشکسالی آب شناختی معرفی شده اند. در این بررسی، یک روش‌شناسی برای توصیف شدت خشکسالی‌های آب‌شناختی استفاده شده است و شاخص خشکسالی جریان رودخانه‌ نامیده می‌شود. ارزیابی امکان پیش بینی خشکسالی آب شناختی به دو شیوه انجام گرفته است. روش نخست برپایه فرض فراهم بودن داده‌های واقعی از جریان رودخانه و روش دیگر برپایه فرض فراهم نبودن داده‌های واقعی از جریان رودخانه و با امکان بهره‌گیری از متغیر هواشناختی (بارش) می باشد. در روش‌شناسی نخست از زنجیره مارکوف و در روش شناسی دیگر از توسعه یک تابع خطی از متغیر خشکسالی هواشناسی برای پیش‌بینی متغیر خشکسالی آب شناختی  استفاده شده است. روش شناسی اخیر که بخش اساسی پژوهش را تشکیل می دهد بوسیله کالیبراسیون روابط بارش- جریان رودخانه در شاخص‌های خشکسالی هواشناسی(متغیر مستقل) و شاخص خشکسالی جریان رودخانه(متغیر وابسته) در یک معادله رگرسیون می‌باشد. این روش‌شناسی با استفاده از داده‌های قابل اعتماد رودخانه‌های دائمی نساء و فاشکوه(تلنگو) در حوضه آبریز  کویر لوت (ایران) اعتبار سنجی گردیده است. نتایج بیانگر آنست که کالیبراسیون روابط بارش-جریان رودخانه به خوبی امکان پیش بینی خشکسالی آب شناختی را در موارد عدم موجودیت داده‌های جریان رودخانه فراهم می‌سازد. یک واقعیت مهم در این حوضه آبریز آنست که پیش بینی خشکسالی برای تمام دوره مرطوب (اکتبر تا مارس) بسیار موفق است و کمبود بارش می تواند به خوبی خشکسالی هیدرولوژیکی را مورد پیش‌بینی قرار دهد. علاوه بر آن، به دلیل کمبود انبارش و ماندگاری برف در حوضه‌ آبریز مورد مطالعه که کسری بارش در دوره خشک را جبران و بر فعالیت‌های هیدرولوژیکی مؤثر است، پیش بینی حالت‌های خشکسالی برای سایر دوره‌ها نیز  با روش شناسی زنجیره مارکوف موفق است.